Trong bóng đá, penalty luôn mang đến những khoảnh khắc nghẹt thở và giàu cảm xúc. Bởi vì, một cú sút penalty có thể thay đổi cục diện trận đấu, biến một đội bóng từ thế bại thành chiến thắng.
Vậy penalty chính xác là gì? Khác biệt ra sao so với loạt sút cân não 11m sau hiệp phụ? Bài viết dưới đây của EZLive sẽ đưa ra những thông tin mới nhất về penalty, điểm khác biệt giữa luật đá penalty với đá luân lưu, luật đá cùng cách đá penalty chuẩn hiện nay.
Penalty là gì trong bóng đá?
Penalty (phạt đền) là một cú sút phạt trực tiếp từ chấm 11 mét, chỉ có cầu thủ thực hiện và thủ môn đối mặt. Đây là hình thức xử phạt nặng nhất khi một cầu thủ phòng ngự phạm lỗi trong vòng cấm địa của đội mình.
Vậy khi nào được đá penalty? Phạt đền được trao khi cầu thủ phòng ngự phạm trong 1 các lỗi dưới đây trong vòng 16m50:
- Kéo áo, đẩy người: Dùng tay hoặc thân người tác động khiến đối phương mất thăng bằng.
- Xoạc bóng nguy hiểm: Lao vào cản phá bằng động tác thô bạo gây nguy hiểm cho cầu thủ tấn công.
- Cản người trái luật: Ngăn cản cầu thủ đối phương mà không hướng tới bóng.
- Dùng tay chơi bóng: Cố ý dùng tay hoặc cánh tay chạm bóng trong vòng cấm.
Trong mọi trường hợp, trọng tài là người có quyền đưa ra quyết định cuối cùng về việc có thổi phạt penalty hay không.
Xem thêm: Thuật Ngữ Bóng Đá Toàn Tập – Cập Nhật Kiến Thức Cơ Bản Cho Fan Bóng Đá
Penalty khác gì với đá luân lưu?
Nhiều người thường nhầm lẫn phạt đền trong trận đấu và loạt sút luân lưu. Dưới đây là bảng so sánh chi tiết giúp bạn phân biệt hai khái niệm này:
| Tiêu chí | Penalty (phạt đền 11m trong trận) | Đá luân lưu (Penalty shootout) |
| Thời điểm áp dụng | Khi có lỗi trong vòng cấm trong thời gian đá chính thức hoặc hiệp phụ. | Chỉ diễn ra sau hiệp phụ khi trận đấu hòa. |
| Nguyên nhân | Do cầu thủ phòng ngự phạm lỗi trong vòng 16m50. | Do trận đấu cần phân định thắng thua. |
| Số lượng cú sút | Không giới hạn, tùy số lần phạm lỗi trong trận. | Mỗi đội 5 lượt đá, sau đó đá lượt đơn nếu hòa. |
| Người thực hiện | Cầu thủ được chỉ định trong đội hình. | Các cầu thủ do HLV lựa chọn, không lặp lại trước khi hết lượt. |
| Ý nghĩa | Mang tính xử phạt trong trận đấu. | Mang tính quyết định, phân định thắng – thua. |
| Kết quả | Ghi bàn tính trực tiếp vào tỷ số trận đấu. | Kết quả chỉ dùng để xác định đội thắng, không cộng vào tỷ số chính. |
Cập nhật luật đá penalty của FIFA mới nhất 2025
Luật đá penalty trong bóng đá hiện nay đã được FIFA cập nhật khá rõ ràng, quy định chi tiết cho cả người sút, thủ môn và các cầu thủ khác. Dưới đây là những điểm quan trọng bạn cần biết.
Vị trí cầu thủ thực hiện penalty
Khi thực hiện quả phạt đền, cầu thủ phải tuân thủ đúng quy định về vị trí để đảm bảo tính công bằng:
- Bóng được đặt chính xác trên chấm 11m.
- Người sút đứng sau bóng, chờ hiệu lệnh từ trọng tài.
- Các cầu thủ khác phải đứng ngoài vòng cấm và cung tròn 16m50, cách bóng ít nhất 9,15m.
Quy định với thủ môn
Thủ môn cũng có những giới hạn rõ ràng khi đối diện quả penalty, nhằm cân bằng cơ hội ghi điểm cho cả hai bên:
- Thủ môn phải đứng trên vạch vôi khung thành, đối diện trực tiếp với cầu thủ sút.
- Được phép di chuyển ngang nhưng không được tiến lên trước khi bóng rời chân.
- Nếu phạm luật, trọng tài có thể cho đá lại hoặc phạt tùy tình huống.
Trình tự thực hiện quả phạt đền
Một quả penalty chỉ được tính hợp lệ khi diễn ra theo đúng trình tự 4 bước mà trọng tài quy định:
- Trọng tài ra hiệu lệnh sau khi kiểm tra vị trí bóng và cầu thủ.
- Người thực hiện sút bóng khi có tiếng còi.
- Thủ môn cản phá bằng mọi bộ phận hợp lệ.
- Nếu bóng bật ra, cầu thủ vừa sút không được đá bồi ngay trừ khi bóng chạm cầu thủ khác trước.
Xem thêm: Kiến Tạo Trong Bóng Đá Là Gì? Top 5 Cầu Thủ Có Nhiều Pha Kiến Tạo Nhất
Các tình huống vi phạm khi đá Penalty
Trong lúc thực hiện penalty, cả người sút, thủ môn và cầu thủ khác đều có thể mắc lỗi:
- Người sút phạm luật: Sút trước hiệu lệnh của trọng tài.
- Thủ môn phạm luật: Rời chân khỏi vạch sớm, tác động quá mức gây rối tâm lý người sút bóng.
- Cầu thủ khác phạm luật: Lao vào vòng cấm trước khi bóng rời chân người sút.
Tùy theo mức độ vi phạm, trọng tài sẽ cho thực hiện lại, công nhận bàn thắng hoặc hủy bỏ bàn thắng.
Xem thêm: Luật Bóng Đá Mới Nhất 2025 – 10 Điều Luật Quan Trọng Trong Trận Đấu
Cách đá penalty chuẩn của các cầu thủ nổi tiếng
Một cú sút penalty thành công đòi hỏi sự kết hợp giữa kỹ thuật, tâm lý vững vàng và quyết đoán. Dưới đây là 4 bước chi tiết giúp bạn thực hiện penalty chuẩn xác. Đọc ngay!
Bước 1: Chuẩn bị tâm lý
Trước khi đặt bóng, cầu thủ đá penalty cần ổn định tinh thần để tránh áp lực.
– Chọn sẵn góc sút từ trước, không thay đổi vào phút cuối.
– Giữ nhịp thở đều, loại bỏ tiếng ồn và sự tác động từ khán giả.
– Tập trung ánh mắt vào bóng thay vì nhìn quá lâu vào thủ môn.
Bước 2: Đặt bóng và chân trụ
Bóng và chân trụ là nền tảng để cú sút penalty chính xác vào lưới đối thủ:
– Đặt bóng đúng chấm 11m, căn chỉnh theo hướng muốn sút.
– Đặt chân trụ cách bóng khoảng 20–25cm, mũi chân hướng về góc sút.
– Trọng tâm cơ thể dồn xuống chân trụ để giữ thăng bằng.
Bước 3: Chạy đà
Một pha chạy đà trước khi sút bóng penalty chuẩn giúp tạo lực tốt và khó bị bắt bài:
– Lùi lại 3–5 bước, giữ góc chạy đà 30–45 độ.
– Bước chạy phải đều, không quá gấp gáp.
– Giữ thân trên thẳng, mắt hướng về điểm chạm bóng.
Bước 4: Ra chân sút bóng
Ra chân sút bóng là bước quyết định quỹ đạo và độ hiểm của cú sút:
– Dùng mu bàn chân để sút căng, mạnh vào góc xa.
– Dùng má trong để đặt lòng chính xác vào góc thấp.
– Đổ thân người hơi về phía trước để giữ bóng không bay quá cao.
– Vung chân dứt khoát, follow-through (theo đà) theo hướng đã chọn.
Những quả penalty đáng nhớ trong lịch sử bóng đá
Trong suốt chiều dài lịch sử bóng đá, penalty đã tạo nên không ít khoảnh khắc nghẹt thở, từ những cú sút định mệnh đưa đội bóng lên ngôi vô địch cho đến những cú đá hỏng ám ảnh cả sự nghiệp cầu thủ.
Những tình huống phạt đền để đời mà người hâm mộ không thể quên
- World Cup 1994 – Roberto Baggio (Italia): Cú sút penalty bay thẳng lên khán đài trong loạt luân lưu chung kết trước Brazil đã khiến giấc mơ vô địch của người Ý tan vỡ.
- World Cup 2006 – Andrea Pirlo & Fabio Grosso (Italia): Pirlo lạnh lùng thực hiện cú Panenka, còn Grosso sút thành công quả quyết định, đưa Ý lên ngôi vô địch trước Pháp.
- Euro 2012 – Andrea Pirlo (Italia): Cú sút phạt đền theo kỹ thuật Panenka vào lưới Joe Hart (Anh) trong loạt luân lưu của Andrea Pirlo được coi là khoảnh khắc “bẻ gãy tinh thần đối thủ”.
- Champions League 2008 – John Terry (Chelsea): John Terry trượt ngã khi thực hiện quả luân lưu quyết định trong trận chung kết với MU, khiến Chelsea vuột mất chức vô địch.
- Cristiano Ronaldo: Một trong những cú sút đáng nhớ nhất là ở Champions League 2017, khi Ronaldo lạnh lùng đánh bại Buffon trong trận chung kết, góp phần giúp Real Madrid lên ngôi vô địch.
- Lionel Messi: Dù từng nhiều lần sút hỏng penalty, Messi vẫn có những cú sút quyết định, ví dụ ở World Cup 2022 – anh ghi bàn quan trọng từ chấm 11m giúp Argentina lên ngôi vô địch.
- Zinedine Zidane – World Cup 2006: Cú Panenka dội xà ngang rồi đi vào lưới Buffon trong trận chung kết, được coi là một trong những pha penalty đẹp nhất lịch sử.
Kết Luận
Penalty là tình huống đặc biệt, nơi mọi ánh mắt dồn về một cú sút duy nhất. Dù trong trận đấu hay loạt luân lưu, những cú sút phạt đền luôn chứa đựng áp lực và kịch tính. Hiểu rõ luật, sự khác biệt với đá luân lưu và nắm vững kỹ thuật sút penalty sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về một trong những khoảnh khắc hấp dẫn nhất của bóng đá.
